Teknolojinin gelişimi, savaşların meydan
muharebelerinden çıkıp stratejik hamleler eşliğinde hava saldırılarına dönüşmesinden mütevellit yaşanan her savaş halkların dramı olmuştur.Ve devletlerin ideolojik olarak savaşı körüklemeleri,ortak deyim olan 'barış için savaş' nidaları halkların arkalarında bıraktıkları savaş yüklü trajedilerin önemsiz nedenleridir.Hotaru no haka insani değerler açısından savaşı anlatan yada daha yalın haliyle savaştaki insan dramını anlatan bir anime.

Hotaru no haka;Akiyuki Nosaka adlı japon vatandaşın kaleme aldığı otobiyogrofisinin yönetmen İsao Takahata'nın elinde ufak değişikliklere uğrayarak 1988'de animeye uyarlanmış halidir.Konusu genel yapı itibariyle 2.dünya savaşı sırasında Japonya'nın Kobe şehrine gerçekleştirlen hava saldırılarından etkilenen iki kardeşin annelerini kaybettikten sonra yaşadıkları dram.

Teyzelerinde yaşamaya başlayan kardeşlerden 14 yaşındaki abi Seita güçlü olmak zorundadır zira babası donanmada,annesi ise bombardıman sırasında yaşamını yitirmiştir.Evleri de hava saldırılarında zarar görmüştür.Annesinin ölümüne ağlayacak zamanı bile olmamıştır zira artık kardeşinin yaşamından sorumlulu olmuş bir çocuktur.Teyzelerinin yanında kalmak fazlalık olduklarını hatırlatan ve sığıntı olarak yaşadıkları bi yer olmuştur onlar için.Çocuktur Seita ve dayanamaz daha fazla sığıntı olmaya,laf işitmeye.Alır kardeşini çeker gider.Düzgün kararlar veremez ve verilen kararlar genelde yanlış olur.

Gökyüzünde görülen her uçak sığınmak demektir ama Seita'nın kardeşini koruyacağı,sığınıcağı bir yer tam manasıyla yoktur.Harabeyi andıran göl kenarındaki mağaralar yeni evleri olmuştur.4 yaşındaki Setsuko içinse hayat henüz belirsiz birşeydir.Umutsuzlukla çok erken yaşlarda tanışıyor Setsuko.Oysaki tek isteği meyveli şekerlerden yiyebilmek.Hayat dolu bir şekilde 'Seita' demesi bile yüzümüzde tebessüme neden oluyor fakat acı bir tebessüm çünkü hayat gitgide daha zor oluyordur.Savaşın sürmesi,kıtlığın meydana getirdiği yiyecek bulma zorluğu ve paranın olmayışı.Kulübelerinde gece ışığı sağlamak adına bol bol ateşböcekleri topluyorlar.Setsuko her sabah onları toplu bir şekilde gömerken esasında savaşın hüküm sürdüğü topraklardaki insan mezarlığına benziyor gömülmeleri ve burada film adının neden 'ateşböceklerinin mezarı' olduğunu belli ediyor.

Yönetmen metafor kullanarak toplu mezarlar halinde gömülen insanları ve savaşın acıtan yüzünü izleyiciye aktarmaya çalışıyor.Bunu yaparken dram öğelerinin dozajını sıkı tutuyor ki bu da savaşın getirdiği trajedileri izleyiciye daha kolay empoze etme amacı taşıyor.Zorlu hayatlara çevremizde,yakınlarımızda elbette belirli aralıklarla şahit oluyoruz lakin genelde buna sadece sebep-sonuç düzleminde şahit oluyoruz.Yönetmenin vurgulamaya çalıştığı ise son gelmeden önce yaşanılanlar.Seita'nın kardeşi için içi boş şeker kutusuna su doldurarak meyve suyu yapışı,Setsuko'nun oyun oynamak için yaptığı çamur toplarını açlıktan hayal görerek pirinç lapası zannedip bunu yemesi sadece birer örnek.Sonun başlangıcından başlıyor bizim için herşey ve bilinen sona hazırlıyor bizi.Bu son kimine göre dibe varış,kimine göre ise kurtuluş olucaktır ama dibe varış olduğunu düşünenler filmin başına dönüp ateşböcekleri arasındaki iki kardeşin ruhlarına tekrar baksınlar.Ayrıca anime Imdb'nin listesinde an itibariyle kendisine 182.sırada yer bulmuştur.Imdb'nin listesine pek itibar etmem lakin 1988 yapımı bir japon animesi olduğu düşünüldüğünde yapımın hakkını teslim etmek gerek.Çünkü çizgiden oluşan yapımların listede kendilerine zor yer bulduğu ve bulanlarında genel olarak Walt Disney ve Pixar gibi dev Hollywood stüdyolarından çıkan işler olduğu düşünülürse yapımın savaştaki dramı ne derecede anlattığı daha kolay algılanır.

Ayrıca Nazım Hikmet Ran'ın 1955de kaleme aldığı yıllar içinde Zülfü Livaneli'den de dinlediğimiz 'Kız Çocuğu' adlı şiirde benzer dertleri anlatır.


...
Benim sizden kendim için
hiçbir şey istediğim yok.
Şeker bile yiyemez ki
kâat gibi yanan çocuk.

Çalıyorum kapınızı,
teyze, amca, bir imza ver.
Çocuklar öldürülmesin
şeker de yiyebilsinler.
Nazım Hikmet Ran

5 serzeniş:

Loreathan dedi ki...

Ya bu anime izlediğimde hayatımı kaydırmıştı, inanılmaz üzülmüş ve moralim bozulmuştu ilk defa bir film yüzünden gece uyuyamamıştım.
Bu da animenin ne kadar başarılı olduğunu gösterse de, Bir daha da izlemem.

Taro dedi ki...

Of en sevdiğim animelerden biriydi bu benim, en etkilendiğim, en ciddi ciddi üzüldüğüm anime bile diyebilirim.

Adsız dedi ki...

bu animeyi ilk izlediğimde tıkanıp kalmaıştım. savaş ve insanların bencilliğinin karşısında daha kendi de bir çocuk olan abinin kardeşini koruma çabaları fena burkmuştu içimi. en sevdiğim filmlerden biri.

Ova (Excuse My Reading) dedi ki...

çok üzülürüm, ağlarım diye izlemiyorum bunu ben.. çünkü aşırı acıklı bir hikaye oldugunu söylemişlerdi, elfen lied a bile günlerce aglamıştım bunu izlersem patlarım herhalde aglamaktan.
bu yüzden izleme zevkinden mahrum kaldım :(

ealturk dedi ki...

@ merope
elfen lied'ı izlemiştim.gerçekci olduğu için Hotaru no Haka daha acıklı ama boş yere kaygılanıyorsun kendini mahrum ediyorsun bu animeden.Yönetmen zaten bu acıyı bir nebze olsun hissetmeni istiyor.İçin burkulucak bile olsa Setsuko ve Seita'nın dramı izlenmeli.